Stożek rogówki to rzadka choroba, która dotyka część oka zwaną rogówką. Chociaż jest to rzadkie schorzenie, jego wpływ na jakość widzenia i codzienne funkcjonowanie pacjenta może być znaczny. W tym wpisie przedstawimy najważniejsze objawy, przyczyny, a także różnorodne możliwości leczenia stożka rogówki.
Czym jest stożek rogówki?
Stożek rogówki, nazywany również keratoconus, to schorzenie oczu charakteryzujące się stopniową deformacją rogówki – przezroczystej warstwy umiejscowionej na przedniej części oka. Rogówka jest istotną strukturą optyczną, odpowiadającą za załamywanie światła padającego na oko i umożliwiającą nam widzenie ostre. W przypadku stożka rogówki ta ważna struktura przybiera formę stożkowatą, co prowadzi do szeregu problemów związanych z widzeniem.
Postęp choroby zależy od wieku pacjenta w chwili wystąpienia choroby. Im wcześniejszy początek, tym szybszy postęp stożka rogówki. Schorzenie to jest w zdecydowanej większości przypadków obustronne i asymetryczne – co oznacza, że wpływa na oba oczy, chociaż jedno oko może być dotknięte bardziej niż drugie.
Stożek rogówki – objawy
Rozpoznanie stożka rogówki może być oparte na charakterystycznych objawach, które stopniowo się nasilają. Pacjenci z tym schorzeniem często doświadczają:
- Zniekształcenia obrazu – zauważalne jest szczególnie w nocy, gdy źródła światła stają się nieostre i rozproszone.
- Wrażliwość na światło – silne światło, zwłaszcza światło słoneczne, może powodować pieczenie, łzawienie i ból w oczach.
- Postępujące pogorszenie ostrości wzroku – pomimo noszenia tradycyjnych okularów, wielu pacjentów ze stożkiem rogówki doświadcza niewystarczającej korekcji wzroku.
Stożek rogówki – przyczyny
Przyczyny stożka rogówki dalej nie są w pełni poznane. Nie mamy pewności, dlaczego ludzie doświadczają tego schorzenia. W niektórych przypadkach winowajcą może być podłoże genetyczne, czyli istnieje większe ryzyko wystąpienia stożka rogówki u osób, których krewni również zmagali się z tym stanem. Około 1 na 10 osób ze stożkiem rogówki ma rodzica, który również ma tę kondycję. Stożek rogówki może być również powiązany z czynnikami takimi jak:
- Choroby alergiczne, takie jak astma czy katar sienny.
- Długotrwałe ekspozycje na promieniowanie UV.
- Nadmierne tarcie oczu.
- Zaburzenia tkanki łącznej, takie jak zespół Marfana i zespół Ehlersa-Danlosa.
Czy stożek rogówki można wyleczyć?
W przypadku stożka rogówki, trudno mówić o pełnym wyleczeniu, ale istnieją skuteczne, nowe metody poprawy jakości życia pacjentów. Rozwój medycyny i technologii wprowadził szereg innowacyjnych opcji leczenia, które pozwalają skutecznie kontrolować postęp schorzenia.
We wczesnym stadium można stosować miękkie soczewki kontaktowe. Jeśli stan postępuje, będziesz potrzebować przejść na twarde soczewki kontaktowe. Soczewki twardówkowe pomogą ustabilizować kształt rogówki i powinny być zakładane przez lekarza doświadczonego w leczeniu tej choroby. Dowiedz się jak wygląda aplikacja soczewek kontaktowych w gabinecie.
Osoby z bardzo zaawansowanym stożkiem rogówki mogą wymagać operacji. Może to obejmować umieszczenie w rogówce maleńkich wkładek w celu skorygowania jej kształtu i poprawy wzroku i pomagają zachować wewnętrzną wyściółkę rogówki. W bardzo poważnych przypadkach konieczny może być przeszczep rogówki.
Inną znaną metodą leczenia stożka rogówki jest sieciowanie kolagenu rogówkowego, nazywaną również cross-linking. Polega na umieszczeniu w rogówce kropli do oczu z witaminą B2, a następnie naświetlaniu światłem UV w celu wzmocnienia rogówki. Procedura ta ma na celu stabilności i usztywnienia rogówki, zatrzymując postęp stożka rogówki. Jednak warto pamiętać, że powyższy zabieg nie będzie odpowiedni dla każdego. Wiąże się to z ryzykiem i dotyczy tylko osób, których stan stale się pogarsza.
Stożek rogówki a praca
Stożek rogówki może mieć istotny wpływ na życie zawodowe, zwłaszcza jeśli praca wymaga precyzyjnego widzenia. Z odpowiednimi środkami korekcyjnymi, takimi jak dobrze dobrane soczewki kontaktowe czy regularny nadzór okulisty, większość pacjentów może efektywnie funkcjonować w środowisku zawodowym.
Dla kierowców istotne jest regularne monitorowanie stanu wzroku. Stożek rogówki może mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów, zwłaszcza w nocy. Zjawiska takie jak rozmyte światła czy podwójne widzenie mogą stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa na drodze. W niektórych sytuacjach osoby z zaawansowanym rozwojem choroby mogą napotykać na trudności z uzyskaniem lub utrzymaniem prawa jazdy. Wszystko jednak zależy od indywidualnego przypadku i zaawansowania choroby.
Kluczowe jest regularne monitorowanie stanu zdrowia wzroku, współpraca z okulistą, a także otwarta komunikacja z pracodawcą w celu dostosowania warunków pracy. Dzięki temu większość osób z stożkiem rogówki może efektywnie wypełniać obowiązki zawodowe.
Stożek rogówki – leczenie na NFZ
Leczenie stożka rogówki na NFZ jest możliwe w przypadku przeszczepu oraz za pomocą soczewek kontaktowych. Aktualnie operacja na stożek rogówki metodą cross-linking nie jest refundowana, jednak zgodnie z projektem nowelizacji rozporządzenia ministra zdrowia, istnieje plan uwzględnienia tej operacji w oficjalnym wykazie refundowanych usług medycznych.
Bibliografia:
- American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-keratoconus, 2023.
- Santodomingo-Rubido J., Keratoconus: An updated review. Contact Lens and Anterior Eye, 2022.
- https://www.wokularach.pl/blog/co-to-jest-stozek-rogowki
