Nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych, nazywa się potocznie zezem. Ta choroba narządu wzroku prowadzi do obniżenia jakości widzenia i zaburzenia widzenia. Dowiedz się, jakie są objawy zeza, czym się różni zez ukryty od zbieżnego i jak leczyć zeza.
Co to jest zez?
W przypadku wystąpienia zeza obraz w każdym oku jest inny, przez co mózg ma spory problem z tym, aby stworzyć spójny obraz. Przez to często prowadzi to do zjawiska zwanego dwojeniem, wtedy osoba, która boryka się z zezem, może widzieć dwa obrazy obok siebie, jeden pod drugim lub też czasem bywają one przesunięte pod różnymi kątami. Nieprzyjemne skutki dwojenia można odrobinę zminimalizować poprzez przechylenie głowy lub zasłonięcie jednego oka, co z kolei prowadzi do niedowidzenia.
Zez – objawy
Objawy zeza zależą przede wszystkim od tego, jaki rodzaj zeza zostanie zdiagnozowany. Wśród najczęstszych objawów można wymienić:
- nieprawidłowe ustawienie się gałek ocznych,
- bóle głowy,
- problemy z koncentracją, szczególnie podczas czytania,
- przymykanie jednego oka,
- widzenie podwójne,
- niewłaściwe postrzeganie przestrzenne.
Przyczyny zeza
Wśród głównych przyczyn zeza należy wymienić:
- wady związane z refrakcją,
- czynniki genetyczne,
- choroby związane z układem nerwowym,
- wady mięśni ocznych,
- choroby gałki ocznej.
Rodzaje zeza
Zez może występować okresowo lub też na stale, a także może mieć charakter ukryty lub też jawny. Oprócz tego można wyróżnić różne rodzaje zeza w zależności od tego, w jakim kierunku odchylone jest oko.
Zez rozbieżny
Zazwyczaj występuje już u osób dorosłych. Charakteryzuje się tym, że chore oko zezuje w kierunku skroni. Może towarzyszyć mu krótkowzroczność. Zazwyczaj osoby, borykające się z zezem rozbieżnym mają spory problem ze skoncentrowaniem się podczas czytania.
Zez ukryty
Kolejnym rodzajem zeza jest zez ukryty. Jak sama nazwa mówi, nie jest on widoczny i może być nawet w pełni bezobjawowy. Choć czasem zdarza się też tak, że wiąże się ze sporadycznym bólem głowy. Wynika z zaburzenia związanego z napięciem gałkoruchowym.
Dopiero gdy dojdzie do osłabienia widzenia w obu oczach, np. z powodu przebytej choroby, czy zmęczenia, wtedy zez ukryty może przerodzić się w jego jawną wersję.
Zez zbieżny
Najczęściej dotyka dzieci. Przy czym, gdy zez zbieżny występuje w pierwszych 4 miesiącach życia malucha, to jeszcze nie trzeba się nim przejmować. Jednak, jeśli przez ten czas nie zniknie, to konieczne jest rozpoczęcie leczenia. Chore oko zostaje w tym przypadku odchylone w kierunku nosa.
Najczęściej zez zbieżny połączony jest z dalekowzrocznością. Jeśli to jest źródło problemu, to prawdopodobnie już sama korekcja przy pomocy soczewek znacząco poprawi ustawienie oczu.
Jak wykryć zeza?
W przypadku zeza rozbieżnego i zbieżnego możliwe jest wykrycie zeza nawet bez badania. Wtedy konieczne jest udanie się do okulisty, który wykona specjalistyczne badanie okulistyczne, a także kilka dodatkowych, by określić, rodzaj zeza oraz stopień zaawansowania problemu.
Najczęściej do wykrywania zeza wykorzystuje się:
- badanie ostrości wzroku,
- test naprzemiennego zasłaniania i odsłaniania oczu,
- badanie dna oka,
- badanie określające kąt zeza przy wykorzystaniu synoptoforu.
Zez – leczenie
Jeśli istnieje taka możliwość, zeza leczy się przyczynowo. W przypadku dzieci, ale niekiedy też dorosłych, wystarczające mogą okazać się soczewki kontaktowe lub okulary korekcyjne pryzmatyczne bądź dwuogniskowe. Prawidłowo dobrana korekcja jest w stanie poprawić ostrość widzenia, a nawet może pozytywnie wpłynąć na sam sposób ustawienia oczu. Zalecane jest podanie mydriatyków jeszcze przed wykonaniem badania refrakcji, która ma na celu dopasowania mocy i właściwości szkieł. Najlepiej, aby atropina była podawana przez blisko tydzień przed wizytą i to 2 razy dziennie.
Inną metodą leczenia zeza jest podawanie toksyny botulinowej. Przy czym trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że ta metoda ma ograniczony efekt, trwający około 3 miesiące. Botulina zostaje wstrzyknięta bezpośrednio do mięśnia gałkoruchowego. Dzięki temu mięsień zostaje porażony, co może pomóc w krótkotrwałym pozbyciu się problemu z zezem. Przy czym zaraz po podaniu tego preparatu może wystąpić zez następczy, czyli zez zbieżny zmieni się w rozbieżny i odwrotnie.
Zez – operacja
Jedną ze sposobów leczenie zeza może być konieczność przeprowadzenia operacji. Operacja jest wykonywana z powodów zdrowotnych, ale wiele osób wybiera tą metodę ze względów estetycznych.
Operacja skupia się na osłabieniu bądź też wzmocnieniu mięśni gałkoruchowych przy obu oczach lub też jedynie przy jednym, chorym oku.
Ma ona doprowadzić do tego, że oczy będą ustawione równolegle w pozycji pierwotnej. Istnieje jednak spore ryzyko, że dojdzie do tzw. niedokorygowania, czy też przekorygowania. To z kolei prowadzi do powstania zeza następowego – osoby, u których zdiagnozowano zez zbieżny, po operacji zaczynają mieć problem z zezem rozbieżnym. Poza tym warto zdawać sobie sprawę z tego, że udana operacja zeza może być rozwiązaniem Twojego problemu.
Niestety występują również nawroty zeza, które mogą wystąpić nawet kilka lat po operacji. Z tego powodu niejednokrotnie konieczne jest powtórzenie operacji.
Warto zdawać sobie sprawę także z faktu, że jeśli przed operacją, pomimo zastosowania wcześniej innych metod, np. pryzmatów, nadal pojawia się problem z dwojeniem, to istnieje niemal pewność, że po wykonanej operacji taki stan nadal będzie się utrzymywał. Dlatego konieczne jest po pierwsze zgłoszenie tego faktu lekarzowi, ale też niezbędne jest wcześniejsze wyeliminowanie tego problemu.
Podczas operacji dopuszczone jest stosowanie znieczulenia miejscowego – w przypadku dorosłych, lub też ogólnego, które częściej jest wykorzystywane u dorosłych.
Zez – ćwiczenia
Warto zaznaczyć, że jeszcze jedną metodą leczenia zeza jest fizjoterapia. Obecnie stosuje się głównie magnetostymulację. Innym rozwiązaniem jest też jonoforeza z witaminą B1.
Dobrym pomysłem, który w niektórych przypadkach przynosi pozytywne efekty, są też ćwiczenia pleoptyczne, których głównym zadaniem ma być poprawa ostrości widzenia. Ich wykonywanie jest wskazane w przypadku, gdy w jednym oku zostało zdiagnozowane niewidzenie. Ćwiczenie polega na zasłonięciu, najlepiej na cały dzień, lepszego oka. Ćwiczenie należy powtarzać regularnie przez kilka miesięcy.
Alternatywą są ćwiczenia ortoptyczne. Należy rozpocząć ich wykonywanie, dopiero gdy ćwiczenia pleoptyczne przyniosą pozytywne skutki i pozwolą zlikwidować niedowidzenie. Wśród najczęściej wykonywanych ćwiczeń ortoptycznych można wymienić:
- masaż plamki,
- kinetyczne pobudzanie obu siatkówek,
- metodę dwojenia jednoocznego,
- ćwiczenia subiektywne,
- metodę reorientacji,
- ćwiczenia fuzji,
- ćwiczenia widzenia stereoskopowego – można ćwiczyć je w stereoskopie, czy też na kartach stereogramowych.
Zastosowanie tych ćwiczeń przez specjalistę może zagwarantować oczekiwane efekty. Jednak warto wiedzieć, że najlepsze efekty osiągają dzieci. Wtedy rezultaty są widoczne najszybciej. Im dziecko jest starsze, tym wyleczenie przy pomocy samych ćwiczeń staje się coraz trudniejsze.
Szukasz idealnych soczewek kontaktowych? Zajrzyj do bezokularow.pl
